Basis en vervolgcursus Schematherapie

Schematherapie is een gespecialiseerde vorm van cognitieve therapie waarin methoden en technieken uit interpersoonlijke-, experiëntiële- en psychodynamische therapie geïntegreerd zijn. Deze cursus schematherapie bestaat uit een basis- en een vervolgdeel. 

Let op: Er zijn toelatingseisen voor deze opleiding, zie de informatie onder het kopje doelgroep. Mocht je vragen hebben, of twijfelen of je voldoet aan te toelatingseisen, neem dan voordat je je inschrijft, contact met ons op.

Inhoud 

Schematherapie is een populaire, integratieve vorm van psychotherapie die oorspronkelijk ontwikkeld is door Jeffrey E. Young voor mensen met persoonlijkheidsproblematiek. Nederland neemt een prominente plek in bij het onderzoek naar en de ontwikkeling van schematherapie. Verschillende modellen zoals de cognitieve gedragstherapie, de hechtingstheorie, de objectrelatietheorie en experiëntiële therapievormen worden geïntegreerd tot een krachtige en breed inzetbare methode, die in het effectonderzoek goede resultaten laat zien. Schematherapie richt zich behalve op het cognitieve ook nadrukkelijk op het ervaringsaspect (voelen). En tenslotte wordt aangestuurd op concrete gedragsverandering. 

Het model is goed overdraagbaar en biedt een begrijpelijke taal voor patiënten om hun psychische en sociale functioneren te doorgronden. Behalve inzicht leren patiënten vaardigheden om beter om te gaan met vroeg ontstane denkpatronen (schema’s) en de verschillende stemmingen die opspelen en een eigen leven kunnen gaan leiden (modi).

Theorie en toepassing: 

Schema’s ontwikkelen zich vanaf de vroege jeugd en worden in de adolescentie al zichtbaar. Ieder kind heeft basisbehoeften en als het hierin tekort komt door interactieproblemen met de omgeving of belast raakt  door negatieve ervaringen, kan de persoonlijkheidsontwikkeling stagneren. 

Schematherapie richt zich op het herkennen van de aldus ontstane ‘valkuilen’ en het alsnog leren invullen van de achterliggende behoeften. Er wordt een scheiding aangebracht tussen wat in het verleden heeft plaatsgevonden, hoe dat zich in het heden herhaalt en wat nu nodig is: vergroten van vaardigheden en versterken van ‘de gezonde volwassene’. Maar alvorens de gezonde volwassene effectiever kan gaan denken, voelen en doen, dienen de beladen levenservaringen waarin de normale menselijke behoeften niet ingevuld werden of met voeten getreden zijn, verwerkt te worden. Verwerkingstechnieken voor (complexe) vroege traumatisering nemen een prominente plek in binnen de behandeling. 

Schematherapie wordt toegepast bij persoonlijkheidsstoornissen, complex trauma en hardnekkige as-I stoornissen, die door gebruikelijke behandelingen onvoldoende verbeteren. Het kan naadloos aansluiten bij die behandelprotocollen.

Hoe ziet de cursus er uit:

In de cursus zal je eerst jezelf analyseren volgens het schematherapie model en de veranderingstechnieken “aan den lijve ervaren”. De docent doet voor hoe je schematherapie individueel en binnen een groep toepast. Er zullen veel demonstraties op video van bekende Nederlandse schematherapeuten getoond worden. Behalve de technieken wordt ook gedemonstreerd hoe je met patiënten met o.a. borderline, narcistische en cluster C-persoonlijkheidsstoornis werkt. Daarna wordt in groepjes geoefend en begeleid de docent deze oefeningen. Via huiswerkopdrachten zal je cognitieve technieken op jezelf toepassen. Het principe is dat je de patiënt, die je tijdens de cursus diagnosticeert en behandelt met schematherapie, “één hoofdstuk voor blijft”; de technieken die je zelf ervaart en oefent op een medecursist, pas je vervolgens toe op de patiënt. Theorie leer je via zelfstudie en er wordt een uitgebreide powerpoint presentatie ter beschikking gesteld, met een samenvatting van de relevante theorie en een illustratie hoe de technieken door de therapeut op een patiënt zijn toegepast. Deze powerpoint wordt maar beperkt behandeld. Wel kunnen er vragen gesteld worden over de theorie. De docent probeert zeker 75% van de tijd te besteden aan demonstratie en oefening, omdat gebleken is dat je daar effectievere schematherapeuten mee aflevert, dan wanneer het accent op theoretische vorming ligt.

Hoe wordt de cursus beoordeeld:

Deelnemers hebben de cursussen die Theo Verhoeven behalve bij King ook sinds 2013 in Amsterdam en sinds 2015 in Nijmegen geeft, steeds met hoge cijfers beoordeeld, juist om dit specifieke draaiboek met “aan den lijve ervaren” en een actieve rol van hem als docent en rolmodel bij de demonstraties. Het lukt steeds een veilig leer- en experimenteerklimaat te scheppen en enthousiaste junior schematherapeuten af te leveren.

DagDatumTijden
112 januari 20249:30 - 16:45
226 januari 20249:30 - 16:45
3 9 februari 20249:30 - 16:45
4 8 maart 20249:30 - 16:45
522 maart 20249:30 - 16:45
6 5 april 20249:30 - 16:45
719 april 20249:30 - 16:45
8 (RESERVEDATUM! (online dagdeel))26 juni 20249:30 - 16:45
928 juni 20249:30 - 16:45
10 (Reservedatum!)12 juli 20249:30 - 16:45

VGCt

geldig van 23 sep 2022—22 sep 2025
Vervolgcursus50Toegekend

Vereniging voor Schematherapie

geldig van 21 apr 2021— 1 okt 2023
Basiscursus schematherapie25Toegekend
Vervolgcursus schematherapie25Toegekend

FGzPt

geldig van 8 okt 2021— 7 okt 2024
Specialismen gezondheidszorgpsycholoog58Toegekend

Vereniging EMDR Nederland

geldig van 10 mei 2022— 9 mei 2025
nascholing breed20Toegekend

Tot de cursus kunnen worden toegelaten cursisten die beschikken over een voltooide academische masteropleiding (voorheen doctoraal), aangevuld met één van de volgende kwalificaties:

a. BIG-registratie als gz-psycholoog, psychotherapeut, klinisch psycholoog of psychiater, dan wel in opleiding zijnde daartoe;
b. Gewoon lidmaatschap van een specialistische psychotherapievereniging, dan wel in opleiding zijnde daartoe. Specialistische psychotherapieverenigingen zijn: VGCt, VEN, NVRG, NVPP, NVGP, NPaV, VKJP en VPeP.
c. Orthopedagoog-generalist of kinder- en jeugdpsycholoog NIP/SKJ, dan wel in opleiding zijnde daartoe;
d. Gewoon lidmaatschap van een Vlaamse psychotherapievereniging waarvan het gewoon lidmaatschap automatisch recht geeft op het gewoon lidmaatschap van een specialistische psychotherapievereniging, dan wel in opleiding zijnde daarvoor;
e. Registratie als vaktherapeut in het Register Vaktherapeutische Beroepen.

Per cursusgroep mag een beperkt aantal overige masterpsychologen (niet in opleiding tot gz-psycholoog of psychotherapeut) deelnemen. Voorwaarden daarvoor zijn dat:
a. zij in hun werksituatie samenwerken met BIG-geregistreerde schematherapeuten, die als senior of supervisor zijn ingeschreven in het Register schematherapeut
b. supervisie en intervisie georganiseerd zijn;
c. zij wat betreft klinische vaardigheden een niveau hebben in het werken met persoonlijkheidsstoornissen en ernstige As I stoornissen, dat voldoende is om de cursus met succes te kunnen volgen.

De hoofddocent beoordeelt vóór de cursus of de masterpsycholoog voldoet aan deze voorwaarden.

De cursus is in principe bedoeld voor cursisten die behandelingen in de SGGZ (willen gaan) bieden, omdat veel van de Schematherapie technieken pas tot hun recht kunnen komen binnen langerdurende behandelrelaties.

 


Theo Verhoeven

Theo Verhoeven

Theo Verhoeven (1957) werkt in een eigen Psychotherapie en Opleidingspraktijk te Amersfoort. Hij heeft meer dan 40 jaar ervaring in de GGZ achtereenvolgens als sociaal psychiatrisch verpleegkundige relatie- en gezinstherapeut, cognitief gedragstherapeut en BIG-psychotherapeut. Hij volgde aanvullende opleidingen in Mentalization Based Treatment, Dialectische Gedragstherapie, Schematherapie en  EMDR(-practitioner). Hij is NVRG-lid, supervisor van de NVP, VGCt en Vereniging voor Schematherapie. 

Behalve poliklinisch werkte hij zo’n 20 jaar via dagbehandeling met patiënten met angst, dwang, depressie, eetstoornissen, trauma’s en persoonlijkheidstoornissen. Hij was 8 jaar manager behandelzaken in de deeltijd-klinische psychotherapie. Sinds 2008 geeft hij les en supervisie aan GGZ professionals en is hij leertherapeut, o.a. van schema-leertherapiegroepen.

Hij is speciaal geïnteresseerd in de overeenkomstige en elkaar aanvullende werkzame factoren van verschillende vormen van psychotherapie. Schematherapie is zo’n integratieve vorm van psychotherapie waar hij zich goed in thuis voelt. Sinds 2013 geef hij 25- en 50-uurs cursussen Schematherapie en ontwikkelde in 2019 een 25-uurs basiscursus en 25-uurs vervolgcursus “Schematherapie voor kinderen en jongeren en hun ouders”.

Verplicht zelf aan te schaffen

Arntz, A. & Jacob, G. (2012), Schematherapie. Een praktische handleiding. Amsterdam: Nieuwezijds, ISBN 9789057123542. 

Young, J. E., Klosko J.S., & Weishaar, M.E. (2005). Schemagerichte therapie. Handboek voor therapeuten. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. ISBN 9789031343355

Claassen, A.M. & Pol, S. (red.) (2015). Schematherapie en de Gezonde VolwassenePositieve technieken uit de praktijk. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. ISBN 9789036809504

Reubsaet, R.J. (2018). Schematherapie: werken met fases in de klinische praktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, ISBN 9789036821148

Genderen H. van & Jacob, G. (2012) Patronen doorbreken. Negatieve gevoelens en gewoonten herkennen en doorbreken. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds.(incl downloads via de site van de uitgever) m. 

Aanbevolen werkboeken en literatuur voor cliënten:

Muste, E., Weertman, A. & Claassen, A.M. (2009). Werkboek Klinische Schematherapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Fassbinder, E., Schweiger, U. & Jacob (2018). Therapieboek Schematherapie. Nieuwezijds Uitgeverij, Amsterdam.

Overige artikelen zijn online beschikbaar.

Contacturen: 50 uur

Zelfstudie: 40 uur

Naar boven