Emotieregulatie via de inwendige zintuigen (FORTIOR)

In de nieuwste inzichten vanuit de studie van emoties wordt er nu van uitgegaan dat emoties tot stand komen op basis van wat we waarnemen in ons lichaam. Dat waarnemen gebeurt via een aantal interne zintuigen, zoals de interoceptie en de proprioceptie. Een goede (interne) zintuiglijke waarneming ligt dus aan de basis van het goed waarnemen van emoties, wat dan weer de basis is van het goed reguleren van emoties. Bij mensen met autisme en/of een verstandelijke beperking kan een sensorische over- of ondergevoeligheid dit proces verstoren. Je kan namelijk niet goed reguleren wat je niet goed waarneemt. Dat heeft zijn gevolgen voor het aanbieden van stress- en emotieregulatietechnieken. Het heeft weinig zin om emotieregulatietechnieken aan te leren aan iemand die zijn emoties niet goed waarneemt. De proprioceptische piste geeft gelukkig heel wat mogelijkheden om ook bij mensen met een diep of ernstig verstandelijke beperking op in te zetten. Daar is namelijk geen taalbegrijpen of abstract denken voor nodig. Ook rechtstreeks werken aan de interoceptie biedt een aantal kansen. Daarnaast zijn er ook handvaten om als begeleider beter in staat te zijn om te gaan co-reguleren als zelfregulatie niet lukt.