De Post HBO opleiding Systeemtherapeutisch werker (STW) biedt cursisten een uitgebreide kennismaking met de basisprincipes en -interventies uit de systeemtheorie, die zij kunnen toepassen in hun specifieke werksituatie. Deze opleiding omvat twaalf keer groepssupervisie en richt zich op thema's als circulariteit, genogrammen, gezinscyclus, familiestructuur, triades, meervoudige partijdigheid en veerkracht. Cursisten leren werken met diverse perspectieven, waaronder het communicatieve, gezinsontwikkelings-, structurele en oplossingsgerichte perspectief. Ze worden begeleid in het hulpverleningsproces, van aanmelding tot afronding, en behandelen specifieke thema's zoals culturele diversiteit, psychiatrie en systeem, multi-stressgezinnen, relationele partnerproblemen, (vecht)scheidingen, nieuw samengestelde gezinnen, kinder- en oudermishandeling en huiselijk geweld. Cursisten ontwikkelen vaardigheden om gesprekken met een systeem op een systemische wijze van begin tot eind uit te voeren en om met een open mind in gesprek te gaan met cliënten en collega's uit diverse culturen. Na afloop van deze opleiding zijn cursisten in staat om hun systeemtherapeutische vaardigheden in te zetten binnen hun werkgebied als STW'er.
Doelstelling
Aan het eind van de cursus heeft de cursist:
- kennis van de basisbegrippen uit de systeemtheorie en vaardigheden om gesprekken met een systeem op een systemische wijze van begin tot aan het eind in het hulpverleningsproces uit te voeren;
- kennis van het gezinsontwikkelingsperpectief, het communicatief perspectief, het structureel perspectief en het oplosssingsgericht perspectief en vaardigheden om de diverse interventies uit te voeren;
- kennis van zijn of haar eigen culturele context, is zich bewust van de bijdrage daarvan op zijn of haar denken en handelen en is in staat is om met weinig vooroordelen en een openmind in gesprek te gaan met cliënten en collega’s uit diverse culturen;
- vanuit een metapositie oog voor meervoudige partijdigheid en kan hij of zij vanuit die positie interventies plegen;
- zicht op zijn of haar eigen mogelijkheden en beperkingen binnen het gehele hulpverleningstraject en weet hij of zij wanneer een systeemtherapeut of een andere hulpverlener geraadpleegd moet worden;
- de kennis en vaardigheden om veiligheid en onveiligheid voor met name kinderen en ouderen te sprake te brengen en is in staat om een samenwerkingsrelatie aan te gaan met het systeem en het bredere netwerk ten behoeve van het versterken en vergroten van de veiligheid.
Werkwijze
Tijdens de lessen zullen de docenten de werkvormen hanteren die de hele leercyclus omvatten; brainstormen, discussies, voordrachten, rollenspelen, vragen stellen, observeren, experimenteren op basis van theorie en praktijk, theorie toepassen in de dagelijkse praktijk, film, praktijkervaringen, reflectie, samenwerken, etc.
Toetsing
Na lesdag 4 vindt een takehome-toets plaats aan de hand van een film. Deze toets wordt binnen vier weken bij de docenten ingeleverd.
In les 12 laten de cursisten een eigen dvd-opname zien waarin een of meer interventies te zien zijn die gerelateerd zijn aan één van de basisprincipes en één van de perspectieven die zijn behandeld tijdens de lessen. De cursist licht daarbij toe wat hem of haar aanspreekt, hoe dat bij hem of haar als persoon past en bij de instelling waar hij of zij werkzaam is. Hiermee laat de cursust zien dat hij of zij in staat is om de aangereikte theorie en de opgedane vaardigheden te integreren in zijn of haar hulpverleningspraktijk.
Op lesdag 15 wordt een verslag ingeleverd bij de docent, waarin de hoogtepunten van de eigen ontwikkeling onderbouwd zijn beschreven (met theorie). De eerder geformuleerde leerdoelen en einddoelen (pagina 7) zijn hierbij leidend.
Op de laatste dag, lesdag 17, vindt de presentatie plaats van de eigen leerontwikkeling aan de hand van Five minutes of Fame. De cursist laat iets zien wat hem of haar aanspreekt, wellicht waar hij of zij blij mee is, misschien wel trots op is.
Bekijk hieronder de eindpresentatie van een STW-cursiste!
Supervisie
De groepssupervisie vindt plaats na de eerste 25 uur les, na les 4. De supervisie bestaat uit 12 zittingen, 30 minuten per supervisant. De groepssupervisies zullen zoveel mogelijk en in overleg met de supervisanten en de supervisor aansluitend op het cursorisch onderwijs aangeboden worden.
Erkenning en registratie
Deze opleiding is erkend door de NVRG als onderdeel van de registratie tot Systeem Therapeutisch Werker (STW). Na de succesvolle afronding van de opleiding, aangevuld met minimaal 9 en maximaal 12 (groepssupervisie) zittingen bij een NVRG erkende supervisor èn minimaal 12 en maximaal 16 (individuele) zittingen, kunt u zich registreren als STWlid bij de NVRG. Met de registratie bij de NVRG ontvangt u de STW beroepserkenning van de NVRG. Met dit lidmaatschap kan de STW’er zich verder professionaliseren. Tevens krijgt men daarmee ook toegang tot het kwartaalblad systeemtherapie, tot congressen en andere NVRG activiteiten.
Dag | Datum | Tijden |
---|---|---|
1 | 17 januari 2024 | 9:30 - 16:45 |
2 | 31 januari 2024 | 9:30 - 16:45 |
3 | 28 februari 2024 | 9:30 - 16:45 |
4 | 13 maart 2024 | 9:30 - 16:45 |
5 | 27 maart 2024 | 9:30 - 16:45 |
6 | 10 april 2024 | 9:30 - 16:45 |
7 | 24 april 2024 | 9:30 - 16:45 |
8 | 15 mei 2024 | 9:30 - 16:45 |
9 | 29 mei 2024 | 9:30 - 16:45 |
10 | 12 juni 2024 | 9:30 - 16:45 |
11 | 26 juni 2024 | 9:30 - 16:45 |
12 | 4 september 2024 | 9:30 - 16:45 |
13 | 18 september 2024 | 9:30 - 16:45 |
14 | 2 oktober 2024 | 9:30 - 16:45 |
15 | 16 oktober 2024 | 9:30 - 16:45 |
16 | 13 november 2024 | 9:30 - 16:45 |
17 | 27 november 2024 | 9:30 - 16:45 |
18 (RESERVEDATUM!) | 11 december 2024 | 9:30 - 16:45 |
NVRG
12 supervisiezittingen van 30 minuten per supervisant | 24 | Toegekend |
Stw (100 uur) | 100 | Toegekend |
Registerplein
Deskundigheidsbevordering cliëntondersteuners | 210 | Toegekend |
Deskundigheidsbevordering ggz-agogen | 210 | Toegekend |
Deskundigheidsbevordering gho | 210 | Toegekend |
Deskundigheidsbevordering maatschappelijk werk | 210 | Toegekend |
Deskundigheidsbevordering sociaal agogen | 210 | Toegekend |
Deskundigheidsbevordering sociaal werker | 210 | Toegekend |
SKJ
Jeugdzorgwerkers | 163,2 | Toegekend |
Voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de opleiding STW
- een afgeronde bachelor op hbo- of universitair niveau in de zorg- of welzijnssector;
- tijdens de opleiding dient men in de praktijk met systemen te werken.
De opleiding richt zich op hulpverleners in zowel de jeugd-, volwassen-, als ouderenzorg, van 0 tot 100 jaar. Te denken valt aan hulpverleners in ouder-kindteams, sociale teams, POH’ers, SPV’ers,maatschappelijk werkers in de GGZ, welzijnszorg en gehandicapten zorg, forensische zorg, etc. Het is daarbij relevant dat de hulpverleners een systemische manier van denken en doen kunnen toepassen in de praktijk van alle dag.
Onder invloed van onder andere het rijk en de gemeentes wordt er binnen de hulpverlening toenemend accent gelegd op de eigen kracht van zowel individuen als gezinnen en relaties. Daarbij gaat het om wat mensen zelf kunnen doen en wat hun omgeving kan doen. De focus leggen op het stimuleren van eigen mogelijkheden bij individuen en met en tussen mensen onderling, vraagt een systemische aanpak. Een systemisch aanpak die er van uit gaat dat cliënten, zo nodig samen met hun natuurlijke omgeving, weer de regie nemen over hun eigen leven.

Erik van de Kraats
Erik van de Kraats werkt als supervisor, consultant en systeemtherapeut bij het dr. Leokannerhuis in Amsterdam, bij de poliklinische afdelingen Kind & Jeugd, Jongeren en Volwassenen. Daarnaast is hij opleider en supervisor van de Nederlandse Vereniging voor Relatie en Gezinstherapie. Hij is als (hoofd)docent betrokken bij diverse systeemtherapieopleidingen, STW opleidingen, een gz-opleiding en (post) HBO opleidingen. Vanaf 1977 heeft Erik gewerkt in de kinder-, jeugd- en gezinspsychiatrie, jeugdzorg en verslavingszorg, waarvan vanaf 1991 als systeemtherapeut. Vanuit zijn eigen praktijk geeft hij supervisie, trainingen en workshops bij GGZ-, kinder- en jeugdzorginstellingen.

Karin van Dijk
Karin van Dijk is (NVRG geregistreerd) systeemtherapeut, supervisor en leertherapeut. Zij is werkzaam bij ACCARE in Drenthe, waar ze voornamelijk met jongeren, hun ouders en andere belangrijke betrokkenen werkt. Karin is als systeemtherapeut verbonden aan drie multidisciplinaire teams met de aandachtsgebieden: forensische KJP, stagnatie van de schoolgang, en emotieregulatie (DGT). Binnen de behandelingen en begeleiding past zij het systemisch denken en werken toe. Ook heeft zij aandacht voor de toepassing van de systeemtheorie in de dagelijkse praktijk en wat de effecten hiervan zijn in behandel en begeleidingstrajecten.
Karin werkt ervaringsgericht met gezinnen, om zo sneller en effectiever tot ingang, beweging en inzicht kunnen komen in het therapieproces. Daarin werkt ze graag samen met vaktherapeuten (PMT, creatieve en beeldende therapie). Zelf is zij geschoold in het inzetten van paarden in therapie en leerprocessen, en dit past ze kleinschalig toe in haar werk als therapeut en binnen supervisie en leertherapie.
- Savenije, A., Lawick, J. van, Reijmers, E. (2014 ); Handboek Systeemtherapie. Utrecht: De Tijdstroom uitgeverij
- Jessurun, N., Warring, R. (2018); Verschillen omarmen. Transcultureel systemisch werken. Bussum: Uitgeverij Coutinho
- Madsen, W.C. (2011). Samenwerkingsgerichte hulpverlening met multi-gestresseerde gezinnen Antwerpen-Apeldoorn: Garant
- Pont, S. (2013). Er zit systeem in. Amsterdam. Pont, compagnon in communicatie
- Savenije, A., Lawick, J. van, Reijmers, E. (2018); Systemisch werken. Utrecht: De Tijdstroom
uitgeverij. ISBN 9789058983169.
Aanvullende literatuur is online beschikbaar.
Contacturen: 102 uur
Zelfstudie: 60 uur