Positieve psychologie heeft zich de laatste jaren in hoog tempo over de gehele wereld ontwikkeld. Ook in Nederland maakt de positieve psychologie zijn opmars. Nederlandse psychologen en specialisten hebben inmiddels boeken hieraan gewijd en meerdere initiatieven zijn ontwikkeld door heel Nederland. Diverse kenniscentra en onderzoekscentra hebben zelfs volop aandacht hieraan besteed en interventies ontwikkeld. In kort bestek een overzicht van wat er op het gebied van positieve psychologie in de wereld en in Nederland is gebeurd. Het volgende artikel 'Positieve psychologie in Nederland' belicht de ontwikkelingen van de laatste jaren in vogelvlucht.
_____________________________________
"Tot het begin van deze eeuw was de psychologie een wetenschappelijk domein dat voor een groot deel dicht aan lag tegen het medische model. Zo richtte de psychologie zich vooral op het bestuderen van de condities waaronder psychische stoornissen zich ontwikkelen en hoe die voorkomen en genezen kunnen worden. Dat heeft veel opgeleverd in termen van kennis en interventies. Voor de meeste psychische stoornissen zijn nu evidence-based interventie richtlijnen en protocollen beschikbaar.
Op 21 augustus 1999 gebruikte Martin Seligman in zijn inauguratie als voorzitter van de American Psychological Association voor het eerst de term “ Positieve psychologie”, als aanduiding van een onderzoeksdomein gericht op de bestudering van de condities waaronder mensen kunnen komen tot een productief, zinvol en plezierig leven. Het domein van de positieve psychologie bouwt voort op concepten en theorie vanuit de humanistische psychologie, maar vanaf het begin was het doel om daar een stevigere empirische basis aan te geven.
Vanaf dat moment ontwikkelde de positieve psychologie zich in de Verenigde Staten , Europa en Australië en de laatste jaren ook in China, in hoog tempo en vonden in al die continenten conferenties plaats. De belangrijkste vroege publicaties waren de Millenium special van de American Psychologist over geluk met Martin Seligman als hoofdredacteur. Daarna kwamen het Handbook of Positive Psychology van Snyder en Lopez en het boek van Seligman: Authentic Happiness. Andere benchmarks zijn: Positive psychology in practice van Linley en Joseph, Character strengths and virtues van Peterson en Seligman en het ontstaan van de twee peer-reviewed internationale tijdschriften ‘Journal of Happiness Studies’ en het ‘Journal of Positive Psychology’. Binnenkort kunnen we hier een derde tijdschrift aan toevoegen waarin de wetenschappelijke kennis wordt verbonden aan de praktijk: het ‘International Journal of Applied Positive Psychology’. In 2005 ontstond de eerste Master opleiding aan de University of Pennsylvania en in 2007 de eerste Europese Master aan de University of East London. In Nederland organiseerde Ernst Bohlmeijer de eerste Nederlandse Master positieve psychologie en technologie aan de Universiteit Twente.
Inmiddels heeft de positieve psychologie veel toepassingen gevonden op scholen, op het werk, in psychotherapie, bij coaching, in de gezondheidszorg en in justitiële settings. Er ontstonden vele netwerken waarvan de International Positive Psychology Association (IPPA) in de European Network for Positive Psychology (ENPP) de meest bekende zijn. Deze netwerken organiseren conferenties en andere educatieve en ondersteunende activiteiten. In Nederland is een LinkedIn netwerk ontstaan vanuit de Nederlandse conferentie in 2013: Positieve Psychologie Nederland met bijna 600 leden. Ook in België zijn er verschillende LinkedIn en Facebook groepen rondom het thema actief. En nu is er dan een eigen Nederlandstalig tijdschrift: het Tijdschrift voor Positieve Psychologie.
Vorig jaar, van de 1e tot de 4e juli 2014, vond de zevende Europese conferentie over positieve psychologie plaats in Amsterdam met bijna 1000 deelnemers. Het Trimbos-instituut (Nederlands Instituut voor Geestelijke Gezondheid en Verslaving ) was gastheer van de conferentie in een consortium met de Universiteit Twente en het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). De organisatie van deze conferentie was niet onverwachts voor Nederland, aangezien de positieve psychologie al sinds vele jaren in een stroomversnelling is geraakt in ons land. Ook in België is er veel belangstelling voor positieve psychologie. In dit artikel, zullen we een aantal van de prestaties en ontwikkelingen die werden geboekt in de laatste paar jaren schetsen.
Onderzoek naar positieve psychologie in Nederland begint uiteraard met een kijkje in het werk van Ruut Veenhoven van de Erasmus Universiteit . Als socioloog en emeritus hoogleraar ' Sociale voorwaarden voor menselijk geluk ', zoekt hij nu meer dan 30 jaar naar de geheimen van ons welbevinden. In zijn ‘World Database of Happiness’ is betrouwbaar onderzoek uit de hele wereld, met betrekking tot tevredenheid met het leven, verzameld en beschikbaar gesteld op het internet voor collega-onderzoekers, studenten en iedereen die belangstelling heeft voor het onderwerp. Een tweede belangrijke invloed komt voort uit het SCP. Als een nationaal instituut gericht op sociaal-wetenschappelijk onderzoek is er al vele jaren een focus geweest op tevredenheid met het leven en de kwaliteit van het leven, naast de nationale indicatoren van gezondheid en economische welvaart. Deze ontwikkelingen hebben de weg vrij gemaakt voor het begin van positieve psychologie interventies in verschillende instellingen in Nederland.
In 2008 betekende het boek van Jan Walburg, Mentaal Vermogen - Investeren in geluk, voor het Trimbos-instituut een paradigmaverschuiving. Hiervoor lag de focus vooral op het genezen en preventie van ziekten en stoornissen. Nadat het boek werd geschreven, werd een geleidelijke verschuiving in gang gezet waarbij de focus werd uitgebreid van het genezen van ziekten en het oplossen van problemen, naar gezondheid, welbevinden en denken in oplossingen. De Nederlandse overheid stimuleert deze manier van denken door het bevorderen van ‘empowerment’ en de eigen verantwoordelijkheid van haar burgers. In deze verschuiving was het niet de bedoeling om psychisch lijden en problemen te ontkennen of af te zwakken. Maar voor mensen die lijden aan een psychische aandoening is het net zo belangrijk (en soms nog belangrijker) om het welzijn te bevorderen en ze te laten floreren binnen hun eigen grenzen, als dat het is om de ziekte te genezen. Dit gaat om gezondheidsbevordering maar ook kunnen psychische klachten met deze aanpak voorkomen worden (preventie). Mensen kunnen veel zelf doen om hun geestelijke conditie is verbeteren, met als doel om gezond en gelukkig te blijven. Net als een fysieke conditie die mensen in staat stelt om hun taken beter uit te voeren en zich in de sport op een hoger niveau in te zetten, bezitten mensen ook een psychische conditie die verwijst naar emotionele, cognitieve en sociale vaardigheden. Het stelt mensen in staat om hun eigen talent en potentieel te ontwikkelen, om productief en creatief te zijn en persoonlijke relaties op te bouwen. Deze visie wordt gebruikt in veel van de interventies op het Trimbos-instituut die werden ontwikkeld in de jaren nadat het boek werd gepubliceerd.
Diverse mensen hebben zich beziggehouden met het toepassen van de principes van de positieve psychologie in verschillende instellingen. Om er een paar te noemen: Jacqueline Boerefijn ontwikkelde de lessen in geluk voor scholen. Onno Hamburger werkte samen met Ad Bergsma om een boek te schrijven en projecten uit te voeren op de werkplek, in het bijzonder in de gezondheidszorg. Frederike Bannink, klinisch psycholoog en kinder- en jeugdpsycholoog, schreef vele (internationale) boeken die raken aan de positieve psychologie, waaronder over positieve cognitieve gedragstherapie en oplossingsgericht werken. In België zijn Hein Zegers en Leo Bormans (initiator van het World Book of Happiness) actief in het verspreiden van het gedachtengoed van de positieve psychologie.
Geleidelijk aan werd de groep mensen die betrokken zijn bij de positieve psychologie steeds omvangrijker en we schatten dat zeker een paar duizend professionals van allerlei achtergronden betrokken zijn bij de positieve psychologie.
Bron: https://www.tijdschriftpositievepsychologie.nl/blogs/positieve-psychologie-in-nederland
Met dank aan Jan Auke Walburg en Linda Bolier.
Jan Walburg is hoogleraar emeritus positieve psychologie Utwente en Linda Bolier is project leader /scientific associate, Trimbos instituut.
_________________________________________________________________
Duidelijk is dat de positieve psychologie een steeds eminentere plaats inneemt in de psychologie en zijn toepassingen. King Nascholing vindt het belangrijk deze stroming binnen de psychologie meer onder de aandacht te brengen. Hoog kwalitatief onderwijs staat bij ons hoog in het vaandel. Onze docenten kiezen we daarom met veel zorg. In dit geval geeft expert Fredrike Bannink, klinisch psycholoog en kinder- en jeugdpsycholoog, en schrijfster van een aantal baanbrekende boeken over de toepassingen van deze psychologie de cursussen positieve psychologie bij King Nascholing.
In geval van vragen stuur ons een berichtje en kijk voor meer informatie bij ons rond op de site www.kingnascholing.nl. Wil je meteen naar de cursus?
Ga hier naar de cursus.
Volg ons ook online op social media!